Kerst – toen en nu

Als klein meisje keek ik altijd al uit naar december. Dat zal ongetwijfeld ook met 5 december en mijn verjaardag in die maand te maken gehad hebben, maar het ging mij vooral ook om Advent: het aftellen tot aan Kerst. Elke ochtend startten wij op school in het donker met de lichten uit en de kaarsjes aan, kerstgedichten en -liedjes repeterend voor de grote kerstviering. Bij de juf of meester op het bureau brandde dan elke maandag een kaars extra als er weer een week richting Kerst was verstreken, tot daar uiteindelijk 4 kaarsen branden met de kerstviering. Het heeft iets intiems en je voelt je met elkaar verbonden: samen fijn binnen terwijl het buiten zo koud en donker is.
Ook thuis stond in het teken van in donkere dagen uitkijken naar iets hoopvols: de geboorte van Jezus. Elke avond pakte mijn moeder het Advent flapjesboek erbij, waarbij we elke dag 1 flapje mochten openen in het verhaal van Jozef en Maria die onderweg waren naar Bethlehem.

En juist dit kerstverhaal en de aanloop ernaartoe, zette mij aan het denken de afgelopen weken. December staat immers ook in het teken van afsluiting, terugblikken op het voorbije jaar en vooruitkijken naar het jaar dat komt. Hoe zou het kerstverhaal verlopen in de huidige tijd? Jozef en een hoogzwangere Maria die het land moeten doorkruisen naar hun geboorteplaats, vanwege de grillen van een keizer die zo nodig zijn onderdanen wil tellen en registreren. Vanuit ons vakgebied zet ik daar sowieso mijn vraagtekens bij, want het lijkt mij nogal een inbreuk op je privacy en je kunt je vraagtekens zetten bij de reden en gebruikte grondslag van Augustus.

Die grillen van de keizer deden me wel denken aan bepaalde landen ten oosten van ons waar miljoenen mensen wonen, gecontroleerd en gedomineerd door één leider. Leiders die op allerlei manieren inbreuk maken op de privacy en andere rechten van hun onderdanen om zo zelf stevig in het zadel te blijven zitten. Wat dat betreft verschillen sommige leiders van nu niet veel van leiders duizenden jaren geleden. En wat te denken van de hoogzwangere Maria die uiteindelijk moest bevallen in een stal, omdat niemand haar onderdak wilde bieden? Als ik zeg “Ter Apel” kan iedereen zich de beelden van hopeloze mensen die in de buitenlucht moeten slapen, levendig herinneren. Wat dat betreft lijkt er, ondanks een toevlucht qua technologie en innovatie en de evolutie van ons mensen door de tijden heen, weinig veranderd op bepaalde vlakken.

Nu kent het kerstverhaal ook mooie elementen, die we kunnen vergelijken met positieve voorbeelden uit de huidige tijd. Zo is er de herbergier die zijn stal aanbiedt aan Jozef en Maria als veilige en warme plek om te verblijven, zonder daar ook maar iets voor terug te hoeven. Het afgelopen jaar waren er veel burgerinitiatieven om vluchtelingen in huis op te vangen, die werden overweldigd door het aantal aanmeldingen. En wat te denken van de herders, toentertijd beschouwd als uitschot, en de drie koningen die belangeloos op pad gingen naar het nieuwgeboren kind? Zo zijn er ook in Nederland veel mensen die zich als mantelzorger, vrijwilliger of op een andere manier inzetten voor een ander. In een eerder verschenen artikel bleek dat wij als Nederland daarin koploper zijn in Europa. En hoe fijn is het dat we deze kerst weer fysiek kunnen en mogen vieren met elkaar zonder een max. aantal personen of op 1.5 meter afstand van elkaar?

Misschien leert het kerstverhaal ons wel dat we moeten uitkijken naar het licht en vooral ook dat we daar actief met elkaar ons steentje aan bij moeten dragen, vanuit saamhorigheid en onderlinge verbinding. Bijvoorbeeld door mee te werken aan een maatschappij waarin geen inbreuk wordt gedaan op ons recht op privacy en waarin op een juiste manier omgegaan wordt met onze (persoons)gegevens. Door bij te dragen aan het herstel van ons klimaat. Of meer voor de hand liggend door bij te dragen aan goede doelen (financieel of fysiek). En zo zijn er uiteraard nog veel meer voorbeelden te bedenken. Voorbeelden die bijdragen aan lichtere tijden! Tijden zonder oorlog, met een hersteld klimaat en waarin we ieder ander behandelen, zoals we zelf behandeld willen worden.

Ik wens jullie allemaal fijne kerstdagen en een mooie jaarwisseling toe, ook als daar voor sommigen soms een rauw randje aanzit! Dat we met elkaar een mooi jaar mogen maken van 2023!